De gevolgen van het vervloeken van Israël

26 sep 2023

וַאֲבָֽרְכָה֙ מְבָ֣רְכֶ֔יךָ וּמְקַלֶּלְךָ֖ אָאֹ֑ר וְנִבְרְכ֣וּ בְךָ֔ כֹּ֖ל מִשְׁפְּחֹ֥ת הָאֲדָמָֽה׃
Ik zal zegenen wie u zegent en vervloeken wie u vervloekt; en alle geslachten der aarde zullen zich door u zegenen."
va-a-va-r'-KHA m'-VA-r'-KHE-kha um-ka-lel-KHA a-OR v'-niv-r'-KHU v'-KHA KOL mish-p'-KHOT ha-a-da-MAH
Genesis 12:3

Taal in heilige teksten bevat vaak meer dan je op het eerste gezicht zou zeggen. Soms zit er tussen de regels en zinnen een patroon of verandering verborgen die boekdelen spreekt. Genesis 12:3 zegt bijvoorbeeld: "Ik zal zegenen wie u zegent en wie u vervloekt zal ik vervloeken; en alle geslachten der aarde zullen door u gezegend worden."

Wanneer we dit vers zorgvuldig lezen, zien we een opvallende verandering van de eerste zin naar de tweede. De zin "zij die u zegenen" staat in het meervoud, terwijl "hij die u vervloekt" in het enkelvoud staat. Wat is de reden voor deze verschuiving? Suggereert het dat degenen die Abraham en zijn nakomelingen vervloeken dit doen als individuen, terwijl degenen die Israël zegenen dit doen als onderdeel van een collectief?

TWEE HEBREEUWSE WOORDEN VOOR "VERVLOEKING

Om deze vraag te beantwoorden moeten we letten op een andere overgang in de syntaxis van dit vers. Hoewel het in de meeste Engelse vertalingen niet te zien is, worden er in de zin "wie jou vervloekt zal ik vervloeken" twee verschillende Hebreeuwse woorden gebruikt voor het woord vervloeking. Hier is een letterlijke vertaling:

um'kalelcha - en hij die jou vervloekt

a'or - ik zal vervloeken

Alleen al door de transliteratie van het Hebreeuws te lezen, is het gemakkelijk om te zien dat deze twee woorden geen gelijkenis met elkaar vertonen; ze hebben niet dezelfde stam. Met andere woorden, het zijn geen vervoegingen van hetzelfde werkwoord. Er zijn enkele Engelse vertalingen die deze twee woorden anders vertalen. Bijvoorbeeld:

Ik zal zegenen wie u zegenen, en wie u onteert zal ik vervloeken, en in u zullen alle geslachten van de aarde gezegend worden. - ESV

De Hebreeuwse stam van het eerste woord dat 'vloek' betekent, is k,l,l. Deze stam betekent "belachelijk maken". Deze wortel betekent "belachelijk maken" of "licht te maken." De tweede "vloek" is een vorm van het woord aror. Het is verwant aan het woord me'erah, dat "plaag" of "ziekte" betekent. Dit is het woord dat elke keer wordt gebruikt als God iets of iemand vervloekt in de Bijbel. Bijvoorbeeld:

Dus zei de Here God tegen de slang: "Omdat je dit gedaan hebt, vervloekt - [aror] - ben je boven al het vee en alle wilde dieren! Je zult op je buik kruipen en stof eten al de dagen van je leven." - Genesis 3:14

De Bijbel beschrijft nooit dat God iemand vervloekt met de woordstam k,l,l. Deze wortel verwijst alleen naar situaties waarin mensen de vloek uitspreken. Waarom? Wat is het verschil tussen deze twee woorden voor "vloek"?

GODS VLOEK HEEFT ALTIJD EFFECT

Zoals ik hierboven al zei, is de wortel k,l,l afgeleid van het Hebreeuwse woord voor "licht", het tegenovergestelde van zwaar. Het betekent "licht maken" of, zoals hierboven vertaald door de ESV, "onteren". Dit woord verwijst alleen naar een "vloek" in de zin dat een vloek een idee in woorden uitdrukt. De kleinerende en onterende uitspraak - de vloek - werd uitgedrukt. Er wordt niets meer geïmpliceerd door dit woord. Aan de andere kant verwijst aror- of a'or zoals het in ons vers voorkomt - naar de feitelijke schade die door de vloek is aangericht. Aror betekent dat er een tastbaar resultaat is van de vloek. Dit is de reden dat Gods vloeken altijd een vorm van het woord aror gebruiken. Gods woorden hebben altijd een impact. Zo zijn ze bekend.

Wat God tegen Abraham zei was dit: Ik zal hen zegenen die u zegenen; en iedereen die zelfs maar een vloek tegen u uitspreekt, zal ik op zo'n manier vervloeken dat mijn vloek een tastbare werkelijke impact zal hebben.

DE KRACHT VAN NEGATIEVE WOORDEN

Laten we nu terugkeren naar onze eerste vraag. Waarom staat "zij die u zegenen" in het meervoud terwijl "hij die u vervloekt" in het enkelvoud staat? Het is duidelijk dat God niet bedoelde dat er maar één persoon zou zijn die Abram zou vervloeken. Het was duidelijk Gods bedoeling dat alle mensen die Abram en zijn nakomelingen ooit zouden vervloeken, door God vervloekt zouden worden. Dus waarom het enkelvoud?

We hebben hierboven uitgelegd dat het Hebreeuwse woord voor "hij die jou vervloekt" - mekalelcha - verwijst naar een vervloeking die alleen in woorden wordt uitgedrukt. Het impliceert geen actie die verder gaat dan woorden. Het is een ongelukkige eigenschap van de menselijke natuur dat spot en negatieve kritiek een krachtiger effect hebben dan positieve lof. Denk maar aan onze huidige mediacultuur. Wanneer er in de media iets negatiefs of schadelijks over Israël wordt gezegd, wordt dat onmiddellijk luid en breed uitgezonden. Aan de andere kant, wanneer Israël geprezen wordt, is er nauwelijks enige impact.

GOD IS DE VADER DIE ZIJN VOLK VERDEDIGT

De persoon die Israël vervloekt, die de kinderen van Abraham publiekelijk te schande maakt en onteert, denkt misschien dat hij niet echt schade heeft aangericht omdat hij niet meer deed dan een mening uiten. Wat is er immers zo schadelijk aan woorden? En woorden gesproken door slechts één persoon, niet minder! God antwoordt zo iemand door te zeggen: Als je Israël vervloekt, zelfs als je je vervloeking alleen maar in woorden uit en denkt dat je niet verantwoordelijk hoeft te worden gehouden, weet dan dat de blijvende impact die slechte woorden in deze wereld kunnen hebben voldoende is voor God om je te straffen voor het kleineren en onteren van Zijn uitverkoren volk.

Om het anders te zeggen, zowel de verandering in de stam van het werkwoord als de overgang van meervoud naar enkelvoud drukken de omvang van Gods liefde en bescherming van Abram en zijn nakomelingen uit. Zelfs als de vloek slechts woorden zijn; zelfs als die woorden door één persoon worden uitgesproken, zal God degene straffen die Zijn uitverkoren volk vervloekt.

De vijanden van Israël zullen nooit gedijen. Het zijn degenen die Israël zegenen en prijzen, die delen in Gods liefde voor Abram en zijn nakomelingen, die de begunstigden van zegeningen zijn. Als de liefhebbende vader die Hij is, verdedigt God zijn geliefde angstvallig tegen iedereen die kwaad over hem spreekt.

Rabbijn Pesach Wolicki is uitvoerend directeur van Ohr Torah Stone's Centrum voor Joods-Christelijk Begrip en Samenwerking en is medepresentator van de Shoulder to Shoulder podcast.

Bron: The Consequences of Cursing Israel - The Israel Bible