(Automatische vertaling, onbewerkt)

Levin zou oproepen tot rechters die "begrijpen" waarom Joden niet in de buurt van Arabieren willen wonen

Minister van Justitie maakt naar verluidt opmerkingen over Hooggerechtshof aan kabinet; rapport zegt dat coalitie van plan is gewoontegetrouw slechts één lid te benoemen in rechterlijke benoemingscommissie

Door TOI STAFF

Minister van Justitie Yariv Levin tijdens een kabinet in Jeruzalem op 28 mei 2023 (Yonatan Sindel/Flash90)

Minister van Justitie Yariv Levin, de belangrijkste architect van de opgeschorte wetgeving inzake de herziening van het gerechtelijk apparaat, vertelde het kabinet naar verluidt op zondag dat het Hooggerechtshof rechters moet hebben die "begrijpen" waarom Joodse Israëli's niet "bereid zijn om met Arabieren te leven" in gemengde gemeenten.

"Arabieren kopen appartementen in Joodse gemeenschappen in de Galilea en dit zorgt ervoor dat Joden deze steden verlaten, omdat zij niet bereid zijn om met Arabieren te leven. We moeten ervoor zorgen dat het Hooggerechtshof rechters heeft die dit begrijpen," zei Levin volgens de publieke omroep Kan.

Zijn gemelde opmerking was bedoeld als argument ten gunste van controversiële wetgeving die rechterlijke benoemingen onder politieke controle zou brengen, als onderdeel van het opgeschorte streven om de rechterlijke macht te reorganiseren en de bevoegdheden van het Hooggerechtshof drastisch in te perken.

Dit gebeurde terwijl het kabinet ook een bespreking hield over een voorstel voor een regeringsresolutie van de extreem-rechtse Otzma Yehudit-partij om "zionistische waarden" in het regeringsbeleid op te nemen.

De discussie over de resolutie, waartegen de procureur-generaal zich verzet, werd uiteindelijk uitgesteld, hoewel niet duidelijk was voor hoe lang.

Het streven naar een radicale herziening van Israëls rechterlijke macht werd eind maart opgeschort te midden van ongekende massaprotesten en een landelijke economische staking. Premier Benjamin Netanyahu zei dat hij de plannen zou stopzetten om gesprekken met de oppositie onder auspiciën van president Isaac Herzog mogelijk te maken, met als doel een breed geaccepteerd compromis te vinden voor de hervorming van de rechterlijke macht.

Maar maandenlange besprekingen hebben geen doorbraak opgeleverd, en de druk binnen de coalitie is toegenomen om de wetgevingspoging te hervatten.

Netanyahu zei vorige week, na de goedkeuring van de staatsbegroting, dat de herziening "natuurlijk" weer op de agenda van de regering stond. Later die dag voegde hij er echter aan toe: "Wij zullen ons uiteraard blijven inspannen om, voor zover mogelijk, een brede consensus te bereiken over de kwestie van de justitiële hervorming."

Een van de kernpunten van de herziening is wetgeving die regeringscoalities uitgebreide controle zou geven over de overgrote meerderheid van gerechtelijke benoemingen in Israël, door hen een ingebouwde meerderheid te geven in de gerechtelijke selectiecommissie.

Het wetsvoorstel staat op het punt om in wet te worden omgezet, en kan op elk moment worden ingediend voor de laatste stemming in de plenaire vergadering van de Knesset.

Een dergelijke actie zal echter vrijwel zeker leiden tot een hervatting van het intense publieke verzet.

De Yesh Atid-partij en andere oppositiebronnen die door Hebreeuwse media in het weekend werden geciteerd, zeiden dat zij zullen eisen dat een oppositielid, Yesh Atid MK Karine Elharrar, wordt geselecteerd als een van de twee wetgevers in de binnenkort te vormen gerechtelijke selectiecommissie, of anders zullen zij zich uit de compromisbesprekingen terugtrekken.

In de loop der jaren is het gebruikelijk geweest om een MK van de coalitie en een MK van de oppositie in de commissie op te nemen, hoewel dit niet verplicht is en de coalitie ook twee coalitiewetgevers kan kiezen. Eerder deze maand dreigde regeringssecretaris Yossi Fuchs om twee coalitie-MK's te kiezen als de regering en de oppositie in de compromisbesprekingen geen overeenstemming zouden bereiken.

Volgens een nieuwsbericht van Channel 12 zondag zal de coalitie echter geen twee wetgevers voor het panel kiezen en in plaats daarvan één benoemen, overeenkomstig de traditie.

Een gewone meerderheid is nodig om een lagere rechter te kiezen en een meerderheid van zeven van de negen leden om een rechter van het Hooggerechtshof te kiezen, wat betekent dat noch de coalitie, noch de oppositie, noch de rechterlijke macht een meerderheid hebben in het panel, en dat zowel de regering als de rechterlijke macht een veto hebben over de benoemingen bij het Hooggerechtshof, zodat het volgende hoofd van de Israëlische Orde van Advocaten een sleutelrol zal spelen.

De Knesset moet zijn twee vertegenwoordigers vóór 15 juni kiezen. Het panel bestaat verder uit drie zittende rechters van het Hooggerechtshof, twee leden van de Orde van Advocaten, de minister van Justitie en een andere minister.

De oppositie eist ook dat het comité snel na de verkiezing van de parlementsleden bijeenkomt - tegen eind juni - en daarmee een feitelijke deadline voor de compromisbesprekingen vaststelt. De oppositie zegt dat dit nodig is om de tientallen momenteel onvervulde rechterposten in verschillende rechtbanken in het land op te vullen.

Hoewel de commissie technisch gezien bijeen zal kunnen komen nadat de wetgevers bij geheime stemming zijn gekozen, ligt de bevoegdheid om het panel bijeen te roepen en rechters te benoemen bij Levin, die dit waarschijnlijk niet zal doen voordat hij een wijziging in de samenstelling van de commissie heeft aangebracht waardoor de coalitie meer controle krijgt over het proces om rechters te kiezen.

Critici zeggen dat de herziening het Hooggerechtshof zijn macht zal ontnemen om op te treden als "check and balance" tegen het parlement, waardoor het democratisch karakter van Israël gevaarlijk wordt uitgehold. Voorstanders zeggen dat de wetgeving nodig is om wat zij zien als een te opdringerig rechtssysteem aan banden te leggen.