Zouden de Tien Geboden het Israëlische Hooggerechtshof hebben overleefd?

De bevoegdheden van de Israëlische rechters hebben nergens anders een gelijke, waardoor zij de facto de regering vormen.

Door Dror Eydar - 10 februari 2023

1.

Deze shabbat lezen we het Torah-gedeelte Yitro (Exodus 18). Mozes oordeelt over het volk en beslecht hun geschillen. Dat doet hij dagenlang. Zijn schoonvader Jethro is verbijsterd; zelfs voor een man als Mozes is dit een onmogelijke missie. "Gij zult zeker verslijten, zowel gij als dit volk dat bij u is; want de zaak is te zwaar voor u; gij kunt het niet alleen uitvoeren." Hij raadt Mozes aan bevoegdheden te delegeren en een hiërarchie van magistraten in te stellen en alleen de moeilijkste zaken bij hem te berechten. Mozes zou het volk het woord van God en zijn wetten blijven leren en hen "de weg wijzen waarop zij moeten lopen, en het werk dat zij moeten doen."

De Tora is niet bang om ons te vertellen dat wij de regels van wet en macht hebben geleerd van de naties van de wereld. Het is niet hier dat we de universele boodschap vinden van een "schat uit alle volken" (Exodus 19:5) en een "koninkrijk van priesters, en een heilige natie" (19:6) te zijn, maar in de inhoud van de wet: De Tien Geboden gegeven in het Torah-gedeelte en de afbakening daarvan in vele wetten in de volgende Torah portie Mishpatim (wetten).

Als de Knesset de Tien Geboden (Exodus 20) wettelijk zou vastleggen, zouden ze het dan halen naar oordeel van het Hooggerechtshof?

2.

Omdat het Hooggerechtshof het recht van standing [het recht om een zaak voor de rechter te brengen] niet beperkt, behandelt het alle verzoekschriften, zelfs die van migranten uit andere landen. In de regel is het hof altijd bereid alle verzoekschriften te horen; zelfs tijdens een militaire operatie of een oorlog zijn regeringsbesluiten niet het laatste woord, maar moeten zij de goedkeuring van de rechter krijgen.

Bovendien was de openbaring op de berg Sinaï de ontvangst van een grondwet waarbij de aanwezigen de grondwetgevende vergadering waren van het volk dat uit de schoot van het Egyptische Rijk was geboren. Ondanks het feit dat het de wetgeving is die de rechtbank de bevoegdheid geeft om te horen en te oordelen (Basiswet: De rechterlijke macht) zou zij debatteren of de geboden in overeenstemming waren met "grondbeginselen" (een codenaam voor het wereldbeeld van de rechters). Zij zouden dit doen door middel van "subjectieve interpretatie": Kan elk gebod worden geïnterpreteerd op een manier die in overeenstemming is met de waarden van het Hooggerechtshof - en dus ongemoeid worden gelaten; of verworpen (of gewijzigd), als het niet past bij de fundamentele waarden van het hof.

Waarom mag je niet "het huis van je naaste begeren... of iets dat je naaste toebehoort" (Exodus 20:17). Ieder redelijk mens begeert immers wat anderen hebben. "Gedenk de sabbatdag om hem heilig te houden." Dat is in strijd met de basiswet: Vrijheid van Beroep. "Eer uw vader en uw moeder" (20:12) Hoe zit het met Menselijke Waardigheid en Vrijheid? En de rechtbank zou dat zeker wijzigen in "Eer ouder 1 en ouder 2." "Gij zult niet moorden" - dat zal veranderd worden in de King James versie, "Gij zult niet doden." Met andere woorden, een verbod op doden onder alle omstandigheden - dat zou ons bonuspunten opleveren bij rechters over de hele wereld. En zo verder.

3.

Om toezicht te houden op de wetgeving zal het hof gebruik maken van instrumenten die hier in Israël zijn ontwikkeld, blauw-witte instrumenten, die een licht zijn voor de naties: proportionaliteit, de schaal van redelijkheid, en andere. Dat zal het in staat stellen de geboden te lezen op een manier die losstaat van hun oorspronkelijke bedoeling. De rechters zullen zich niet aan de letter van de wet hoeven te houden, zelfs niet bij wetten waarvan de bedoeling glashelder is; in plaats daarvan zullen zij deze instrumenten op basis van hun waarden gebruiken om de wettigheid van de Tien Geboden te onderzoeken. Het proces zou niet vatbaar zijn voor beroep en zou geen getuigenissen horen of bewijsmateriaal beoordelen, omdat het Hooggerechtshof de rechtbank van eerste en laatste instantie is.

Het is helemaal niet onwaarschijnlijk dat het hof het gezag van het volk zelf zal aanvechten om een grondwet uit te roepen zonder tussenkomst van de rechterlijke macht, met andere woorden zonder de rechters te raadplegen ("Ik vind het jammer dat de minister van Justitie mij niet eerder heeft gevraagd..." zei voormalig president van het hooggerechtshof Aharon Barak) Zelfs als het hof zich het recht heeft toegeëigend om wetten te verwerpen zonder dat het daartoe de bevoegdheid heeft gekregen van de soeverein, dachten wij dat het tenminste niet zou debatteren over de spelregels, omdat zijn gezag voortvloeit uit diezelfde regels. We hadden het mis. Ons hof heeft besloten dat alles justitiabel is, zelfs de spelregels, met andere woorden de basiswetten die het Hooggerechtshof beschouwt als het fundament van een grondwet.

In geen enkele andere westerse democratie is er een rechtbank met oneindige bevoegdheden. Bij nader inzien komt het aanvechten van de Tien Geboden neer op het aanvechten van de wetgever zelf en het op zijn plaats stellen van de rechter. In tegenstelling tot de principes van de seculiere revolutie die de mens centraal stelt, zijn we in een situatie beland waarin het de rechters zijn die centraal staan. Nota Bene: niet het recht of de wet, maar de rechter en zijn wereldbeeld - "Gij hebt hem slechts geringer gemaakt dan de engelen" (Psalmen 8:6).

Het volk zal verbitterd zijn over de plundering van zijn vrijheid en protesteren tegen het opdringen van het persoonlijke wereldbeeld van de rechters. Het zal zich inspannen om hun werkterrein te beperken tot het juridische domein en hun gezag over politieke en waardenkwesties weg te nemen. Maar dan zullen leden van de elites die profiteerden van dit rechterlijk imperialisme - zolang het in hun voordeel werkte - zich tegen hen keren. Zij zullen het einde van de geschiedenis verkondigen en verklaren dat de wens om de wil van het volk - dat de soeverein is - te betrekken bij zaken van gewicht - diplomatie, leger, economie, religie en staat - een klap is voor de democratie en een gerechtelijke staatsgreep.

Het volk zal roepen: "Jullie zijn rechters, jullie zijn verplicht te regeren volgens de wetten waar we voor gestemd hebben; daar hebben we jullie voor aangesteld!" Fout. Het zijn rechters in bijbelse zin: Ze beslechten niet alleen geschillen; ze zijn politieke en militaire leiders zoals in het boek Richteren. Zo is het Hooggerechtshof langzaam maar zeker de feitelijke regering geworden. Het volk is niet langer zijn bron van gezag; het ontleent zijn gezag aan zichzelf. Zonder dat we het merken, heeft het hof het derde gebod geschrapt: "Gij zult voor uzelf geen afgodsbeeld maken..." (Exodus 20:4). We worden niet alleen gewaarschuwd tegen het aanbidden van een afgod, maar ook tegen het maken van onszelf tot een afgod: Je zult je niet buigen voor jezelf! Anders zult u vervallen tot de zonde van hybris, de zonde van hoogmoed die het ik boven het volk stelt in wiens naam u er bent, of erger nog, u zult geloven dat uw ik en de wil van het volk één en dezelfde zijn, ook al heeft het volk anders gezegd en gestemd.

5.

Er zijn publiek gekozen functionarissen die ooit dezelfde vragen stelden, maar een ommezwaai hebben gemaakt en nu de plundering van de vrijheid van het volk steunen en hun uitspraken in het verleden ter ondersteuning van justitiële hervorming ontkennen. Er zijn intellectuelen die zich ten volle bewust zijn van de diepte van de constitutionele verdraaiing, maar gezien het vuur en zwavel dat wordt uitgestort over degenen die steunen wat zij zelf jarenlang hebben gepredikt, publiceren zij nu artikelen waarin zij oproepen tot dialoog en compromissen en tot "de gekken om van het dak af te klimmen". Ze worden in de media geïnterviewd als "verantwoordelijke volwassenen". Weinigen van hen durven te spreken over het verraad van hun collega-intellectuelen en de rechtbank van de geschiedenis zal hen veroordelen omdat zij op het meest kritieke moment in deze ideeënoorlog hebben nagelaten op te staan en het volk en zijn soevereiniteit te verdedigen.

Deze wijzen vergaten de les die koning David ons leerde toen hij geconfronteerd werd met de minachting die de dochter van koning Saul, Michal, hem toonde omdat hij met het volk danste ("uit alle macht") toen de ark naar Jeruzalem werd gebracht. Michal zei: "Hoe heeft de koning van Israël hem vandaag eer bewezen, die zich vandaag voor de ogen van de dienstmaagden van zijn dienaren onbedekt heeft, zoals een van de ijdele kerels zich schaamteloos ontkleed!" (Samuel II 6:20). Koning David reageerde met een helderheid die de toekomst voorzag: Ik danste voor de Heer die mij boven uw vader verkoos om het volk Israël te leiden. Hij voegde er een zin aan toe die rechtstreeks tot ons vandaag lijkt te worden gezegd: "En ik zal nog verachtelijker zijn dan zo, en onedel in mijn eigen ogen; en met de dienstmaagden waarover gij gesproken hebt, met hen zal ik mij eer verwerven." Eer komt niet van de legitimiteit die de oude elites geven, maar van de moed om op te komen voor het eenvoudige volk, om als hun stem te dienen en het recht te herstellen om de gebeurtenissen in dit goede land te beïnvloeden. Met hen zal ik mijn eer krijgen!

Bron: Would the Ten Commandments have survived the Israeli Supreme Court? - www.israelhayom.com