De dag na een Iraanse kernaanval

Door Dr. Ori Nissim Levy - 10 september 2019

BESA Center Perspectives Paper No. 1.285, 10 september 2019.

Samenvatting: Er is wereldwijd veel discussie over hoe men wil voorkomen dat Iran kernwapens krijgt. Maar weinig of geen internationale instantie behandelt de vraag hoe Iran zich moet voorbereiden op de dag dat het zulke capaciteiten heeft bereikt, als die dag al niet is aangebroken.

Het probleem definiëren

De geopolitieke strijd in het Midden-Oosten tussen Iran (rechtstreeks of via een gevolmachtigde van hen) en haar regionale rivalen is een strijd om de macht, niet om de vernietiging. Het verlangen van de mullahs naar een nucleair programma draait niet om de mogelijke vernietiging van Israël, hoewel men uit hun publieke verklaringen redelijkerwijze niet iets anders kan concluderen. Hun centrale doel is veeleer om het regime immuun te maken voor aanvallen van buitenaf, omdat het haar hardnekkige zoektocht naar regionale hegemonie voortzet en de islamistische boodschap van Teheran over de hele wereld verspreidt.

Het staat buiten kijf dat Israël zich moet voorbereiden op het vooruitzicht van een nucleair Iran. Israël beschikt over uitstekende technologische capaciteiten, is een vernieuwer in hightech militaire en civiele industrieën en heeft - door zijn lange geschiedenis van het omgaan met militaire dreigingen - uitstekende militaire capaciteiten en een fundamenteel begrip aangaande veiligheidsbehoeften. Israël is dus in staat om een wereldleider te zijn op het gebied van de paraatheid voor nucleaire defensie.

De nucleaire wereld is nu al zeer gevaarlijk. Overal ter wereld vinden uitgebreide nucleaire activiteiten plaats en ernstige ongelukken stoppen niet bij de nationale grenslijnen - de ongelukken in Tsjernobyl en Fukushima bijvoorbeeld hebben radioactieve materialen over de hele wereld verspreid. Meer dan 10.000 kernkoppen liggen verspreid over de wereld. Meer dan 51 kernkoppen zijn volledig verloren gegaan en waarvan de locatie onbekend is. Tot op heden zijn er meer dan 2200 nucleaire incidenten geweest; het wereldgemiddelde is twee per maand. Nog maar een paar weken geleden brak er een brand uit aan boord van de Russische AS-12 Losharic kernonderzeeër die 14 mensen het leven kostte - het ergste verlies aan mensenlevens aan boord van een Russische onderzeeër in meer dan tien jaar. De Poetin-regering is door de Russische media ervan beschuldigd dat zij veel details van het incident in de doofpot heeft gestopt.

Een struisvogelbeleid leidt tot risico's en zwakte

Een kernwapen is per definitie een instrument van militaire agressie. Als het ergens is, kan het gebruikt worden, ook al is de kans op een dergelijk gebruik klein. Als zo'n wapen door Iran zou worden gecreëerd, zou het Israëlische thuisfront drastisch moeten veranderen in haar mate van paraatheid, en zou het nieuwe programma's moeten creëren op basis van uitgebreide en actuele analyses. Het struisvogelbeleid van sommige landen zou tot een catastrofe kunnen leiden. Grote mislukkingen, zoals die in Tsjernobyl en Fukushima, bereikten hun enorme omvang door wanbeheer.

Wat het eerste moet, moet het eerst. Een realistische kernbom die in een centrale Israëlische stad tot ontploffing komt, zou niet het einde van de wereld zijn en zou niet leiden tot een postapocalyptische toekomst. Hoewel het een pijnlijke klap zou zijn en waarschijnlijk tienduizenden slachtoffers zou maken, volgens deskundigen, is het mogelijk dat "slechts" 1000 burgers gedood zouden worden. De parameters die van invloed zijn op het aantal slachtoffers zijn onder meer of de aanval overdag of 's nachts plaatsvindt, het specifieke uur, of de aanval in een weekend plaatsvindt, hoe het weer is, enzovoort.

Een berekening van Dr. Yehoshua Sokol, voorzitter van het Academisch Forum voor Nucleair Bewustzijn (AFNA), stelt dat als 80 atoombommen (!) in Israël zouden landen, minder dan 10% van de bevolking gewond zou raken en "slechts" 300.000 mensen zouden sterven. Het aantal slachtoffers zou niet toenemen in lijn met het aantal bommen.

Dit betekent dat een nucleair aanvalsscenario geen militaire manoeuvre is. Velen van ons denken in termen van de dramatische beelden van Hiroshima en Nagasaki na de kernaanval - beelden van verbrande gronden die zich kilometers lang uitstrekten. Deze beelden zijn niet van toepassing op de huidige steden. Japanse steden in 1945 waren drukke stadswijken bestaande uit één- of twee verdiepingen tellende houten en papieren huizen. Die structuren werden verteerd door het vuur dat door de hitte van de explosies werd opgewekt. Het overgrote deel van de slachtoffers was het gevolg van de enorme branden die dagenlang door de steden woedden en van het rondvliegende puin uit de kwetsbare houten huizen die de onbeschermde mensen verminkten.

De huidige situatie

De huidige steden zijn heel anders, vooral in Israël. De Israëlische steden zijn nieuwer dan de meeste stadswijken in de wereld en 93% van de bevolking van het land woont er. Israëlische steden zijn gebouwd van staal, baksteen en beton. Sinds 1975 (met de laatste update in 2014) zijn de Israëlische stedelijke structuren gebouwd volgens specifieke normen tegen aardbevingen. In 1991 werd verder de opdracht gegeven om elk nieuw appartement te voorzien van een beschermde ruimte (een mamad) met 30 cm dikke muren van gewapend beton. De mamad biedt voldoende bescherming tegen een nucleaire explosie en de neveneffecten daarvan (hoewel niet perfect, omdat er straling via de ramen kan binnendringen). Tama-38, een programma voor de restauratie en renovatie van gebouwen, dat sinds 2005 loopt, versterkt oudere structuren door het toevoegen van beschermde ruimtes aan elk appartement. Oudere gebouwen en complexen hebben gemeenschappelijke openbare schuilplaatsen die kunnen worden aangepast om een uitstekende bescherming te bieden tegen zowel kernwapens als conventionele bommen.

De Israëlische stedenbouw kan een model zijn voor de paraatheid voor nucleaire verdediging over de hele wereld. Het laat zien hoe door eenvoudige maar adequate voorbereiding het aantal potentiële slachtoffers sterk kan worden verminderd. Professionals in die branche claimen dat het verlies aan mensenlevens en de schade 10 tot 20 keer zo klein kan worden gemaakt door enkele basismaatregelen te nemen. Catastrofale resultaten kunnen worden verzacht door middel van voorbereiding, voorafgaande aandacht voor de rehabilitatiebehoeften en door een sterk nationaal leiderschap dat onmiddellijk na een gebeurtenis actie onderneemt.

Zwakke punten van de 21e eeuw

Er moet rekening mee worden gehouden dat moderne stedelijke gebieden gebreken vertonen die de oude Japanse steden niet hadden. Brandstoftanks van auto's kunnen bijvoorbeeld in brand vliegen als zwavel. Een belangrijke zwakte is onze 21e eeuwse afhankelijkheid van een technologische en elektrische infrastructuur die ernstig zou worden aangetast door een nucleaire aanval.

Naast het vermogen om het elektriciteitsnet en de telecommunicatie infrastructuur van het doelwit te vernietigen, heeft een nucleair apparaat een EMP (elektromagnetische puls) effect - een stroomstoot die elektrische apparaten binnen een straal van 5-10 km effectief uitschakelt. In combinatie met de fysieke kracht van een bom kan een EMP in de weken na een aanval tot meer slachtoffers leiden dan door radioactieve neerslag en straling. We zijn afhankelijk van onze energie-infrastructuur voor ons water, lucht, sanitaire voorzieningen, voedselvoorziening en contact met de wereld, inclusief toegang tot vitale hulpdiensten zoals ziekenhuizen en brandweerlieden. Het verlies van die infrastructuur zou een grote klap zijn.

Hoewel Israël een kleine staat is, zouden de meeste van haar nooddiensten en faciliteiten buiten het gebombardeerde gebied waarschijnlijk intact blijven en relatief snel hulp kunnen bieden aan de getroffenen. Toch moeten de Israëli's zich niet alleen voorbereiden op onmiddellijke schade en gevolgen, maar ook op leven zonder stroom of technologie.

Het belangrijkste element ontbreekt nog steeds

De eenvoudigste en misschien wel meest effectieve manier om zich voor te bereiden is communicatie met het publiek. Informatie is van essentieel belang. De kennis en paraatheid van het publiek mag niet beperkt blijven tot operationele richtsnoeren over hoe in een crisis moet worden opgetreden, maar de burgers moeten van tevoren over voldoende kennis beschikken om zelf te kunnen beslissen hoe zij zich moeten gedragen. Door het publiek te informeren over de vele mogelijke defensieve methoden kan het aantal slachtoffers van een directe ontploffing aanzienlijk worden verminderd. Mensen die van tevoren informatie hebben gekregen over hoe ze zonder stroom, voedsel en water kunnen overleven, zouden veel beter voorbereid zijn op de periode tussen een nucleaire explosie en hun vertrek uit het gebied.

Een stroom van kennis over wat te doen op de dag na een nucleaire aanval is van cruciaal belang voor de voorbereiding van het publiek - maar niemand in Israël lijkt erover te willen praten. De plannen worden ver van de publieke opinie gemaakt, maar de civiele verdediging kan niet plaatsvinden zonder de deelname van de belangrijkste actoren - de burgers zelf.

Het beleid van stilzwijgen over wat er kan en moet worden gedaan in geval van een nucleaire noodsituatie is in de wereld van vandaag ontoereikend, gezien de recente veranderingen in de perceptie van Iran over de nucleaire deal. De kans blijft klein dat er een aanval zal plaatsvinden, maar de kans neemt toe naarmate de regionale instabiliteit toeneemt. Er is behoefte aan een beleid van preventieve informatieverstrekking aan burgers die hen naar de dichtstbijzijnde opvangcentra leidt, hen leert wat de gevolgen van een nucleaire explosie zullen zijn en hen instrueert over hoe zij zichzelf in hun buurt kunnen beschermen en ervoor zorgen dat hun voedsel en water niet besmet zijn. Burgers moeten weten hoe ze kunnen overleven, en op de hoogte blijven, en met anderen kunnen communiceren terwijl ze op redding wachten.

De ware kracht van het kernwapen is intimidatie.

De echte kracht van kernwapens is hun vermogen om te intimideren. Als een doelland goed voorbereid is, kan het de macht van die wapens om schade aan te richten aanzienlijk verminderen. Voorbereiding kan nog waardevoller zijn dan enorme investeringen in structurele schuilplaatsen.

Israël, dat wereldleider is op het gebied van veiligheid en civiele aspecten, kan de lat hoger leggen voor de wereldwijde paraatheid bij een nucleaire aanval. De Israëlische stedenbouw is een uitstekend model voor nucleaire paraatheid. Het kan deel uitmaken van een alomvattend paraatheidsmodel voor de rest van de wereld om te volgen.

Dr. Kolonel Ori Nissim Levy is een internationale expert in nucleaire verdediging. In de IDF was hij verantwoordelijk voor de opbouw van grootschalige militaire oefeningen en was hij voorzitter van het Nucleair Forum. Dr. Levy bereidt landen en steden voor op nucleaire gebeurtenissen op basis van het Operational Nuclear Defense Model (ONDM), die de levenscyclus van een nucleair evenement aanpakt, vanaf de voorbereidingen tot aan de rehabilitatie.

Bron: The Day After an Iranian Nuclear Strike