www.wimjongman.nl
Waarom Netanyahu bijna alles zal doen voor een staakt-het-vuren in Gaza (en het heeft niets te maken met vrede)
Een staakt-het-vuren in Gaza past perfect in de strategie van Netanyahu: De Palestijnen pesten tot ze het opgeven en hen dan van de politieke agenda afduwen.
Door Anshel Pfeffer , HAARETZ - 15 november 2018
Het is onwaarschijnlijk dat het echte doelwit van de Israëlische operatie in Gaza op zondagavond nog bekend zal worden gemaakt. Achteraf gezien is een speculatie over de vraag of het wel of niet verstandig was om de operatie te starten op het moment dat een staakt-het-vuren op lange termijn in Gaza eindelijk werkelijkheid leek te worden, grotendeels zinloos.
Hier is wat we bijna zeker kunnen zeggen: Toen deze operatie naar het bureau van premier Benjamin Netanyahu werd gebracht tijdens een van de routinematige bijeenkomsten met de hoofden van de veiligheidsdiensten waar de premier toestemming heeft gegeven voor grensoverschrijdende activiteiten, gaf Netanyahu het groene licht op basis van de veronderstelling dat deze operatie, net als duizend eerdere operaties, 's ochtends voorbij zou zijn en dat niemand in Israël en Gaza buiten een kleine kring van geheime partners ervan zou weten.
Netanyahu heeft niet alleen de ervaring om dergelijke missies te autoriseren, maar ook om ze ter plaatse te leiden. Men zou veel slechte dingen over hem kunnen zeggen, maar weinig politici die beslissingen nemen over leven en dood hebben zijn ervaring in het beoordelen van de kans dat een dergelijke operatie fout gaat en dan zal worden onthuld.
Hij heeft eerder fouten gemaakt in deze; het meest bekend is dat hij fouten heeft gemaakt toen hij haastig groen licht gaf voor een geplande moordaanslag in Amman op Hamas-hoofd Khaled Mashaal in 1997, wat resulteerde in de arrestatie van de betrokken Mossad-agenten, waardoor Israël gedwongen werd om een tegengif toe te dienen dat het leven van Mashaal redde, en om zeventig Hamas-leden (waaronder de oprichter van de beweging, Sheikh Ahmed Yassin) vrij te laten om de woedende Jordaniërs te kalmeren.
Netanyahu heeft zijn les geleerd en is in de loop der jaren voorzichtiger geworden in het autoriseren van de plannen van zijn veiligheidschefs.
Als het aankomt op het mobiliseren van de hele Israëlische defensiemacht, is hij nog voorzichtiger. Netanyahu, heeft als afgestudeerde van een kleine elite-eenheid, altijd de verdenking geuit dat het "grote leger", met zijn logge gepantserde brigades en divisies, niet zijn ding is. In de dertien jaar die hij in totaal als premier heeft doorgebracht, is Netanyahu op zijn hoede geweest voor grootschalige militaire offensieven. In feite was de enige keer dat hij toestemming gaf voor een brede grondoperatie, tijdens de Gaza-oorlog in 2014, en hield hij wekenlang vol, ondanks smeekbeden van zijn kabinetscollega's en de IDF General Staff, om ze weer naar binnen te laten gaan. Zelfs toen hij het groene licht gaf, was het maar voor beperkte invallen om vooral de tunnels van Hamas aan te pakken.
Netanyahu is, ondanks zijn oorlogszuchtige imago, risicomijdend en heeft het laagste gemiddelde aantal slachtoffers onder de Israëlische premiers. Het beeld is te wijten aan het feit dat hij grote vredesakkoorden evenzeer haat als grote oorlogen. Nu, in het kielzog van het laatste staakt-het-vuren met Gaza, wordt hij aan alle kanten bekritiseerd om zijn 'zwakte', van rechts binnen zijn eigen coalitie en van de centrum-linkse oppositiepartijen. Op de sociale media wordt hij bespot met oude beelden van zijn eigen uitspraken toen hij meer dan tien jaar geleden oppositieleider was en de regering-Olmert bekritiseerde voor zijn zwakte naar Hamas in Gaza.
Maar Netanyahu deed toen wat elke oppositieleider doet. De Netanyahu van vandaag, die bereid is om de politieke vlammen aan te blazen voor het staakt-het-vuren, wat hij op zondag tijdens een persconferentie met Israëlische verslaggevers, tijdens zijn verkorte bezoek naar Parijs (vlak voor de heimelijke operatie in Gaza die zo slecht afliep) de deal krachtig verdedigde om 90 miljoen dollar Qatarigeld over te maken naar Hamas, dat is de echte Netanyahu.
Nee, hij is geen studeerkamer peacenik. Een staakt-het-vuren in Gaza past perfect in Netanyahu's afwijzende strategie. Het is een strategie die hij vijfentwintig jaar geleden in zijn boek "A Place Among the Nations" heeft uiteengezet, en af en toe, wanneer hij een zeldzame lezing of een echte persconferentie geeft waarin hij zijn filosofie verder uitwerkt, blijft dit zijn onveranderlijke routekaart.
Dit zijn de vijf principes van Netanyahu voor de omgang met de Palestijnen:
1) Hij is vastbesloten om de oprichting van een Palestijnse staat te voorkomen. Ondanks wat hij negen jaar geleden kan gezegd hebben om de toenmalige-V.S. President Barack Obama te sussen die hem eerder bang had gemaakt.
2) De Palestijnen in de bezette gebieden zullen het moeten doen met te leven in semi-autonome enclaves in Gaza en delen van de Westelijke Jordaanoever waarover de Israëliërs de ultieme veiligheid en grenscontrole zullen hebben. Om te doen alsof hij nog steeds in de tweestatenoplossing gelooft, noemt hij deze enclaves tegenwoordig een "staat-minus".
3) De verantwoordelijkheid voor het welzijn van de Palestijnen ligt bij de Arabische landen die decennialang hun benarde situatie hebben uitgebuit om druk uit te oefenen op Israël. In dit geval is het Qatari-geld naar Gaza precies iets waar Netanyahu altijd in heeft geloofd.
4) Israël kan en zal zijn betrekkingen met de Arabische landen verbeteren, zonder een verband met de Palestijnse kwestie. De ontluikende banden tussen de regering van Netanyahu en de Arabische Golfstaten zijn voor hem het bewijs dat dit werkt.
5) De tijd staat aan de kant van Israël. Netanyahu heeft betoogd dat het tientallen jaren heeft geduurd voordat Egypte en Jordanië de aanwezigheid van een Joodse staat accepteerden totdat ze vrede hadden gesloten, hetzelfde proces zal plaatsvinden met de andere Arabische staten en uiteindelijk zullen zelfs de Palestijnen de zaken moeten accepteren zoals ze zijn.
Het staakt-het-vuren past perfect in zijn langetermijnstrategie. Dus wat als je Hamas in Gaza met Qatarigeld afkoopt, en het probleem nog een paar jaar weg zet, maar niets oplost? Hooguit zal het Israël een paar jaar van tijdelijke rust aan het zuidfront geven en de humanitaire situatie in Gaza voldoende verlichten om een regelrechte crisis te voorkomen. Maar Netanyahu is nu niet op zoek naar een langetermijnoplossing. Hij gelooft niet dat die bestaat met de Palestijnen, naast wat hij noemt een "vrede van afschrikking" - een ander woord voor intimidatie van de Palestijnen totdat ze het opgeven. Hij is zich er terdege van bewust dat dit in de nabije toekomst niet zal gebeuren en hij is bereid om zelfs op een andere generatie te wachten als dat nodig is.
Netanyahu heeft ook korte termijn redenen voor zijn gretigheid om een staakt-het-vuren te bereiken en Gaza een tijdje van de agenda te drukken. Op het binnenlandse front zullen er volgend jaar verkiezingen worden gehouden. Een oorlog in Gaza of een doorlopende mortiervuur op de gemeenschappen in de buurt van de grens zal zijn status als "Mr.Veiligheid" wegnemen. Beter is wat hij gelooft, een kortstondige klap voor zijn populariteit nu en zich te presenteren als "enige verantwoordelijke volwassene" en dichter naar de verkiezingen toe de harten terug winnen van zijn harde-rechtse basis met racisme naar Israëlisch-Arabieren en de prikkeling naar de Linkerzijde, precies zoals hij in 2015 deed.
Op het internationale diplomatieke front wil Netanyahu ervoor zorgen dat hij elk mogelijk vredesinitiatief van de regering-Trump of van de Europeanen kan afleiden. Rust in Gaza vermindert de internationale druk op hem om concessies te doen aan de Palestijnen. Het geeft ook energie aan de kloof tussen Hamas en Fatah, aangezien Mahmoud Abbas rommelt aan de manier waarop de overeenkomst tussen Egypte, Qatar en Israël en Hamas zijn Palestijnse Autoriteit volledig heeft omzeild en verder van Gaza heeft verwijderd. Een diep verdeeld Palestijns leiderschap maakt elk diplomatiek proces veel moeilijker.
Netanyahu is niet blij dat hij de kritiek op zijn 'zwakte' aan Hamas moet afweren, maar hij kent de korte aandachtsspanne van de Israëlische nieuwscyclus. Het moment dat de raketten stoppen te vliegen vanuit Gaza, duwen zowel de media als de gewone Israëliërs het uit hun hoofd. Het cynische staakt-het-vuren met Hamas is precies wat hij wil en de operatie van zondag was op geen enkele manier bedoeld om het in gevaar te brengen. Hij zal er alles aan blijven doen om ervoor te zorgen dat Hamas rustig is, in ieder geval voor de komende maanden.