Artikel

In 1853 citeerde John Russell Tsaar Nicholas I van Rusland, die heeft gezegd dat het Ottomaanse rijk "een zieke man - een zeer zieke man was". Dat deed hij met betrekking tot het noodlijdende rijk dat was vervallen tot een staat van afgeleefd zijn. Ongeveer 163 jaar later volgt de moderne Turkse staat in de Ottomaanse voetsporen.

Turkije, onder het gezag van President Recep Tayyip Erdogan, wankelde tussen een hybride democratie en een bitter autoritarianisme. Na de mislukte coup van 15 juli wordt het naar een nog ergere duisternis gesleept. Deze dwaze poging geeft aan Erdogan wat hij wilde: een voorwendsel om elke dissidente Turk na te gaan. Een heksenjacht, die slechts de democratische grondslagen van het land zal verbrijzelen.

Terwijl ze voordeel halen uit deze coup-poging, riep de Turkse regering de noodtoestand uit, die wordt uitgevoerd voor een periode van drie maanden, met een optie tot verlenging van nog een volgend kwartaal. Erdogan riep de noodtoestand uit en beloofde om "de kanker-virussen als gezwellen" te verwijderen uit het lichaam, Turkije genoemd. Met de instelling van een noodtoestand heeft Turkije eveneens het Europees Verdrag opgeschort inzake de rechten van de mens, daarbij verwijzend naar artikel 15 van het Verdrag, waarin wordt bepaald:

"In tijd van oorlog of andere openbare noodsituaties die het leven van de natie bedreigt, kan een Hoge Verdragsluitende Partij maatregelen nemen die afwijken van zijn verplichtingen uit hoofde van dit Verdrag, voor zover dit strikt vereist is ten behoeve van de situatie, mits dergelijke maatregelen niet strijdig zijn met andere verplichtingen onder de internationale wetten."

Vóór 15 juli zaten de burgerlijke vrijheden in Turkije feitelijk als in de diepvries. Nu zitten ze ook rechtens in de diepvries.

Op 27 juli zijn de Turkse militairen uitgezuiverd, van 1,684 officieren, waaronder 149 generaals, op verdenking dat zij banden hadden met Fethullah Gülen, een in de VS wonende islamitische geestelijke die eenmaal de trouwste politieke bondgenoot van Erdogan was, maar nu zijn grootste aartsvijand is en het vermeende brein achter de staatsgreep. Op dezelfde dag heeft de regering drie persbureaus, 16 tv-stations, 23 radiostations, 45 kranten en 15 tijdschriften gesloten, en 29 uitgevers onder dezelfde beschuldiging gesteld. Twee dagen voor deze acties werden bevelschriften uitgegeven voor 42 journalisten, als onderdeel van een onderzoek tegen leden van de "Fethullah (Gülen) terroristische organisatie."

Onder de noodtoestand is het gevaarlijk in Turkije om zelfs maar de vraag te stellen of 15 juli een nep-staatsgreep was, georkestreerd en getolereerd voor politieke winst van Erdogan op de langere termijn. Turkse aanklagers zijn mensen aan het onderzoeken die op sociale media beweren dat de staatsgreep in feite een hoax was. De Minister van Justitie, Bekir Bozdag, heeft gezegd: "Wie stelt dat de staatsgreep geënsceneerd is, had 'waarschijnlijk een rol' in de opstand." Maar er is meer.

In een enorme zuivering heeft de regering meer dan 60.000 ambtenaren ontslagen: uit het leger, uit de rechterlijke macht, de politie, scholen en de academische wereld, met inbegrip van 1577 faculteitsdecanen die werden geschorst. Meer dan 10.000 mensen zijn gearresteerd, en er zijn ernstige beschuldigingen van foltering. Getuigen vertelden Amnesty International dat gevangengenomen militaire officieren werden verkracht door de politie, honderden soldaten werden geslagen en sommige gedetineerden werd dagenlang voedsel, water en toegang tot advocaten geweigerd. Turkse autoriteiten hebben ook 62 kinderen gearresteerd en beschuldigden hen van verraad. De jongeren, van 14 tot en met 17 jaar kwamen uit de Kuleli Militaire School in Istanboel. De studenten zijn naar verluidt in de gevangenis geworpen en het is hen niet toegestaan om te spreken met hun ouders.

De heksenjacht is niet in de gouvernementele sector alleen. Verschillende Turkse bedrijven hebben honderden van hun personeelsleden ontslagen, omdat ze verdacht worden van banden met Gülen. Turkish Airlines, de nationale luchtvaartmaatschappij van Turkije, heeft 211 werknemers ontslagen, met inbegrip van een vice-directeur en een aantal leden van het cabinepersoneel.

Helaas moeten de Turken kiezen tussen twee onaangename mogelijkheden: een militaire dictatuur of een gekozen dictatuur. Het goede nieuws is dat de staatsgreep is mislukt en Turkije geen derde wereld dictatuur is, die gerund wordt door een onvoorspelbare militaire generaal die ervan houdt dissidenten te verpletteren. Het slechte nieuws is dat Turkije wordt gerund door een onvoorspelbaar iemand, gekozen tot president, die ervan houdt dissidenten te verpletteren.

Burak Bekdil, gevestigd in Ankara, is een Turkse columnist voor de krant Hürriyet en een medewerker aan het Midden-Oosten Forum.

Turkije: Goed nieuws, slecht nieuws