Turkije: De grote islamitische democratie

door Burak Bekdil | 25 oktober 2014

Waar Turkije vandaag de dag staat, is een perfect voorbeeld van hoe en wanneer islamisten - gematigd of anderszins - een land regeren: zelfs de meest elementaire vrijheden worden systematisch onderdrukt.

"Een klimaat van angst is ontstaan in Turkije." - Hasam Kilic, Voorzitter van Turkije's Constitutionele Hof.

"We hebben de conservatieve, vrome (moslim) massa's niet slechts gemaakt tot een onderdeel, maar tot een belangrijke speler van het politieke systeem." Zo zegt de eerste minister Ahmet Davutoglu van Turkije, die niet eens probeerde om zijn trots te verbergen.

Waar Turkije vandaag de dag staat is een perfect voorbeeld van hoe, en wanneer islamisten - gematigd of anderszins - een land zullen regeren, en dan worden zelfs de meest elementaire vrijheden stelselmatig onderdrukt. Het keurmerk voor de verschrikkelijke mislukking van wat de Amerikaanse president Barack Obama een "succesvolle islamitische democratie" noemde, kwam van de hoogste rechter van het land.

Hasim Kilic, voorzitter van het Turkse Constitutionele Hof, en zelf een conservatief, zei onlangs dat "een klimaat van angst is ontstaan in Turkije". En hij riep de Turken op dit "te weerstaan en niet opte geven". Het is niet altijd even gemakkelijk om dit te doen.

Toen boze Turken vorig jaar de straat op gingen om tegen de Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling [AKP] te protesteren, ontmoetten ze brutaal politiegeweld. Mehmet Ali Sahin, de vice-voorzitter van de AKP (en voormalig minister van Justitie en de voorzitter van het parlement) suggereerde dat miljoenen demonstranten levenslange gevangenisstraffen moesten worden gegeven op grond van artikel 312 van het Turkse wetboek van strafrecht waarin staat dat "iedereen die probeert om de overheid te vernietigen of tracht te verhinderen dat het geheel of gedeeltelijk zijn taken kan uitvoeren, wordt gestraft met levenslange opsluiting"

Een van de tientallen slachtoffers van de "Gezi protesten" was Ethem Sarisuluk die, volgens duidelijke videobeelden, werd neergeschoten door een politieagent. Toen de 26-jarige Sarisuluk in het hoofd werd geschoten, was hij ongewapend.

Na de publieke verontwaardiging en nog meer protesten hebben de autoriteiten ermee ingestemd om de politieagent voor de rechter te brengen. Tijdens een recente hoorzitting werd de officier een straf van 7,5 jaar cel gegeven voor het met voorbedachte rade doden van een demonstrant. De familie Sarisuluk is teleurgesteld, en zal in beroep gaan tegen het vonnis. Maar blijkbaar was het verliezen van een zoon door een politiekogel niet het einde van de ellende voor de familie.

Tijdens een van de altijd gespannen hoorzittingen riepen Sarisuluk's ouders en broers kreten en vloeken, en volgens de beklaagde "bedreigden en verwonden ze hem licht tijdens een vechtpartij". De politieagent heeft een klacht ingediend bij het parket en eist dat de familie Sarisuluk voor de rechter worden gebracht. De politieagent had die klacht ingediend voordat een vonnis in zijn eigen zaak werd aangekondigd. Onlangs moesten de Sarisuluks zelf verschijnen voor een rechter als verdachten.

Een procureur eiste tot 10 jaar en vijf maanden wegens "het beledigen en met voorbedachte rade verwonden van een politieagent." Grappig genoeg, had de agent niet eens een medische behandeling ondergaan na de vechtpartij in de rechtszaal. Als de rechters het eens zijn met de officier van justitie, zullen de Sarisuluks waarschijnlijk de eerste mensen in de wereld zijn die een zwaardere gevangenis straf krijgen voor "belediging en een kleine verwonding" dan de man kreeg die hun zoon had gedood. Waanzinnig? Niet in Turkije.

In 2012 werd een videoclip gelekt, waarin een half dozijn politieagenten een vrouw slaan in de wachtkamer van een politiebureau, en dit veroorzaakte een publieke verontwaardiging. De video was opgenomen door de eigen beveiligingscamera's van het bureau. Net als elke andere vergelijkbare zaak, ging het naar de rechtbank. Tot slot heeft de rechtbank de agenten veroordeeld tot verschillende gevangenisstraffen variërend van zes maanden tot een paar jaar. De vrouw werd echter veroordeeld tot vijf jaar voor "het beledigen en verzet bieden tegen de politie". Maar dat was niet de enige "zwarte Turkse humor". Naarmate er meer details van de zaak openbaar werden, vernamen de Turken onlangs dat de officier van justitie nog een andere crimineel had gevonden.

Die crimineel was Kemal Goktas, een verslaggever van het dagblad Vatan. Nadat de officier van justitie een zwaardere straf voor het slachtoffer eiste dan tegen haar folteraars, en die laatste aanklacht in het publieke domein bekend werd, verhaalde Goktas de geschiedenis in zijn krant, en noemde in zijn kop de eindbeoordeling van de openbare aanklager "schandalig". De officier van justitie denkt nu dat de kop "een belediging was voor een lid van de rechterlijke macht", en heeft een gerechtelijke procedure aangespannen tegen de verslaggever. De officier van justitie vraagt om een gevangenis straf van maximaal drie-en-een-half jaar.

Maar niet alle verhalen uit het islamistische geregeerde Turkije zijn belachelijk en duister. Sommige zijn gewoon ronduit belachelijk. Vorige week was er een jonge vredesactivist-organisator van een solo-demonstratie op drukke Istiklal Street van Istanbul. Hij was blijkbaar gericht op het "bevorderen liefde en vrede over de hele wereld". Als nieuwsgierige voorbijgangers naar hem stonden te kijken, en hij op een hoek van de straat stond voor de voetgangers, dan stak hij een bordje op met de tekst "Koester me - voor de liefde", en zelf geblinddoekt, strekte hij zijn armen uit voor "knuffels", en stond daar gedurende een uur of zo.

De voorbijgangers zagen hem eerst als verdacht. Dan een paar, giechelend, omhelsden hem. De psychologische barrière was doorbroken. Hij werd toen "geknuffeld" door honderden lachende mensen, van alle leeftijden en kleuren. Zijn demonstratie eindigde zoals het altijd zou eindigen in Turkije. Een paar van de gemeentelijke politie bevalen hem om te stoppen om "te worden omhelsd door mensen". Toen gaven ze hem een boete. De knuffels kostte hem 91 Turkse lira (bijna $ 40). Zijn misdrijf? Veroorzaken van een ordeverstoring.

Het is geen toeval dat Turkije, waar in de woorden van de minister-president, de vrome moslims de belangrijkste speler zijn in het politieke systeem, zich rangschikt op plaats 154 in de index van het prestigieuze Reporters Without Borders wat betreft de wereldwijde persvrijheid. En het was geen toeval dat, ondanks te veel politiek eufemisme, de Europese Commissie in haar jaarlijkse voortgangsverslag over Turkije opmerkte de overheidsbemoeienis met de rechterlijke macht en dat ze verboden had opgelegd aan de sociale media, als een van belangrijkste bronnen van bezorgdheid over de kandidatuur van Turkije voor een volledig lidmaatschap.

"De goedkeuring van wetgeving ondermijnt de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, massale herplaatsingen en ontslag van rechters en officieren van justitie en zelfs detentie van een groot aantal politieagenten, evenals algemene verboden opgelegd aan social media" behoren tot de bevindingen van het rapport.

Heeft President Obama de beoordeling gelezen van de EU over de "grote islamitische democratie"?

Burak Bekdil, gevestigd in Ankara, is een Turkse columnist voor de Hürriyet Daily en een medewerker van de Middle East Forum.

Bron: Turkey: The "Great Muslim Democracy"